انواع پروتز دندان + مزایا و مراقبت‌ها

آیا دندان‌های به شدت پوسیده یا آسیب دیده دارید؟ آیا ترمیم‌های قبلی با مشکل مواجه شده‌اند؟ یا به دلیل ضربه یا تصادف یک یا چند دندان خود را از دست داده‌اید؟

پروتز دندان ابزاری مفید برای جایگزینی دندان از دست رفته یا پوشاندن عیوب دندان است. این روش به اشکال مختلفی مانند ایمپلنت، روکش، لمینت، بریج(پل) و دندان مصنوعی اجرا می‌شود که برخی مدل‌ها، به طور ثابت داخل دهان قرار می‌گیرد و برخی دیگر قابل جابجا شدن است.

بنابراین آشنایی با انواع پروتز دندان کمک می‌کند تا برای رفع مشکل ایجاد شده مناسب‌ترین گزینه را انتخاب کنید.

پروتز دندان چیست و هدف اجرای آن

انواع پروتز دندان همانند دندان مصنوعی است که به روش‌های مختلفی نصب می‌شود. دندانپزشکان به دلایل مختلفی مانند تغییر ظاهر دندان‌ها، برگرداندن ساختار و ترمیم کامل دندان‌های از دست رفته این روش را پیشنهاد می‌دهند.

معمولا افرادی که از ظاهر دندان‌هایشان احساس ناخوشایندی دارند یا به دلیل از دست دادن دندان‌ها نمی‌توانند به خوبی غذا بخورند یا از لبخند زدن می هراسند، پروتز دندان را راهکاری مؤثر و سریع می‌دانند.

از دیگر اثرات مفید این روش دندانپزشکی می‌توان به اصلاح طرح لبخند، حفظ بافت دهان، رفع نواقص دندان و پر کردن جای خالی دندان از بین رفته اشاره کرد که با کمک برخی ابزارها مانند پایه ایمپلنت در جایگاه خود ثابت می‌ماند.

انواع پروتز دندان؛ از ثابت تا متحرک

پروتزهای دندانی براساس طراحی به دو دسته ثابت و متحرک تقسیم می‌شوند. مدل‌های ثابت شامل ایمپلنت، روکش دندان، لمینت و پل یا بریج است که به دندان اصلی می‌چسبند. مدل متحرک نیز همان دندان مصنوعی است که با قابلیت جابجایی نصب می‌شود. در این قسمت با انواع مختلف پروتزها آشنا می‌شوید:

پروتزهای ثابت دندانی

پروتزهای غیر متحرک به شرح زیر است که به توضیح مختصر در مورد هر کدام پرداخته ایم:

 بریج دندان

بریج‌ها از دو الی سه تاج دندان ساخته می‌شوند که یک دندان مصنوعی بین آن‌ها قرار گرفته و به یکدیگر متصل شده‌اند. بریج‌ها برای ترمیم دندان‌هایی که مجاور دندان‌های سالم قرار دارند استفاده می‌شود و بعد از کشیدن دندان قابل اجراست.

میزان موفقیت این روش درمانی به دندان‌های طبیعی مجاور بستگی دارد. زیرا باید استحکام ساختاری کافی برای حمایت را داشته و دچار پوسیدگی نشده باشند.

 روکش‌های دندان

دندان‌های آسیب دیده بعد از پرکردن یا درمان کانال ریشه، نیاز به روکش دارند. روکش‌های دندانی همانند کلاهک روی تاج دندان قرار می‌گیرند و از متریال‌هایی همانند سرامیک(پرسلن)، فلز و … ساخته می‌شوند.

متریال انتخابی برای اجرای این روش، در طول عمر و قیمت آن تاثیرگذار است. البته رعایت نکات مراقبتی و نحوه نگهداری بیمار ماندگاری روکش‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

نحوه ساخت روکش دندان نیز به شرح زیر است:

1. هر گونه آسیب دیدگی حفره‌ای درمان می‌شود.

2. دندان مورد نظر تراش داده می‌شود.

3. ممکن است برای اجرای روکش ارتفاع دندان کوتاه شود.

4. از دندان تراش خورده قالب‌گیری انجام می‌شود.

5. با استفاده از شید گاید و مطلبقت آن با دندان‌های بیمار، رنگ مناسب روکش تعیین می‌شود.

6. روکش جهت ساخت به لابراتوار دندانپزشکی ارسال می‌شود.

7. تا زمانی که روکش در حال ساخت است، روکش موقت روی دندان قرار می‌گیرد.

8. پس از آماده‌سازی، روکش دائمی با سمان(چسب مخصوص) روی دندان قرار می‌گیرد.

 ایمپلنت دندان

یکی دیگر از انواع پروتز دندان غیرمتحرک، ایمپلنت دندان است. این راهکار همانند پیچ داخل استخوان فک قرار می‌گیرد و امکان ادغام کردن آن با دیگر روش‌ها وجود دارد.

پایه ایمپلنت(فیکسچر) ابتدا داخل استخوان فک پیچ می‌شود، سپس دندانپزشک بریج یا پروتز کامل دندان را نصب می‌کند. روکش‌های ایمپلنت جایگزین عالی برای یک یا چند دندان از دست رفته است که با کمک پایه پیچ شده داخل استخوان در جای خود ثابت می‌شود.

ایمپلنت‌ها اجزای بادوام و مستحکمی هستند که تاثیر مثبتی بر کیفیت زندگی می‌گذارند. تصمیم‌گیری برای اجرای این روش نیز به تراکم استخوان فک بستگی دارد.

لمینت دندان

لمینت دندان پوسته‌ای نازک(مشابه لنز چشم) است که توسط مواد رنگی طراحی و با هدف تغییر رنگ، شکل، اندازه یا طول دندان‌ها و بهبود ظاهر آن‌ها روی دندان‌های طبیعی چسبانده می‌شود.

این راهکار زیبایی دندانپزشکی علاوه بر فواید ظاهری، باید به بهبود عملکرد دندان نیز کمک کند و هرگز مانع آن نشود. معمولا استفاده صحیح از آن به چسبندگی صحیح و سلامتی ساختار دندان طبیعی بستگی دارد.

پروتزهای متحرک دندان

در ادامه پروتزهای متحرک را بررسی می‌کنیم:

 دندان مصنوعی کامل

دندان‌های مصنوعی کامل به خوبی روی لثه قرار می‌گیرند و همانند دندان‌های طبیعی به نظر می‌رسند. اجرای این روش نیز به نظر بیمار و تعداد دندان‌های از دست رفته بستگی دارد.

یکی از رایج‌ترین طراحی‌های دندان مصنوعی، پروتز کامل تمام دندان‌ها است که جای خالی تمام دندان‌ها را به طور کامل پر می‌کند و برای تمیز کردن روزانه آن‌ها به راحتی از دهان خارج می‌شود.

پروتز متحرک پارسیل

پروتزهای متحرک پارسیل نیز یکی دیگر از مدل‌های دندان مصنوعی است که برای پوشاندن جای خالی چند دندان(جزئی از فک کامل) پیشنهاد می‌شود. دلیل محبوبیت این راهکار، رفع مشکلات تراز کردن بایت دندان(درست قرار گرفتن دندان‌ها روی هم) است.

دندانپزشک برای بررسی بایت دندان‌ها فرایند قالب‌گیری را انجام می‌دهد و صفحه‌های دندانی را مطابق با آن تهیه می‌کند.

برخی‌ها نیز ترجیح می‌دهند برای ثابت مانند دندان مصنوعی از چند پایه حمایت کننده ایمپلنت استفاده کنند، اما باز هم برای تمیز کردن، دندان مصنوعی روزانه قابل برداشت است.

مزایای استفاده از پروتزهای دندان

با اجرای انواع پروتز دندان از مزایای گفته شده در زیر بهره‌مند می‌شوید:

• بهبود ظاهر دندان‌ها و افزایش اعتماد به نفس

• بهبود توانایی در جویدن دندان‌ها و استفاده از رژیم غذایی سالم

• حمایت از سلامت و استحکام استخوان فک

• حفظ استحکام دیگر دندان‌ها

• محافظت از دهان و دندان‌ها در برابر بیماری‌های لثه

مراقبت‌های پروتز دندان

برای افزایش طول عمر پروتزهای دندان ضروری است نکات مراقبتی را رعایت کنید. فرقی نمی‌کند کدام یک از پروتزها را داخل دهان دارید، دقت به بهداشت دهان و دندان‌ها موجب می‌شود از هر گونه عوارضی به دور باشید.

در این قسمت به برخی مراقبت‌های لازم می‌پردازیم:

• استفاده روزانه از مسواک و نخ دندان بعد از پروتز بسیار توصیه می‌شود. برای تمیز کردن پروتزها مخصوصا دندان‌های مصنوعی حتما از مسواک نرم استفاده کنید.

• از خوردن غذاهای سفت و خشک بعد از اجرای پروتز خودداری کنید. بهتر است در چند روز اولیه فشاری به دندان پروتز شده وارد نکنید.

• کناره‌های دندان را از هر گونه مواد غذایی، پاک کرده و از تجمع باکتری‌ها و پلاک‌ها کنار آن جلوگیری کنید.

هزینه پروتز دندان چقدر است؟

برای اطلاع از قیمت پروتز دندان باید به صورت حضوری به مطب دندانپزشک مراجعه کنید. زیرا هر کدام از پروتزها با هدف خاصی انتخاب می‌شوند و نحوه اجرای آن‌ها کاملا متفاوت است.

همچنین متریال انتخابی در ساخت پروتز و دستمزد دندانپزشک روی هزینه نهایی تاثیر می‌گذارد. همانطور که گفتیم، دندان‌های مصنوعی به دو صورت ثابت و متحرک قابل اجرا هستند که مدل‌های ثابت به دو شکل تک واحدی و بریج(چند واحدی) ارائه می‌شوند.

اما مدل ایمپلنت پروتزهای ثابت هزینه متفاوتی نسبت به دو مدل قبلی دارد و با قیمت بالایی قابل نصب است.

چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کنیم؟

اگر به تازگی دندانی را از دست داده اید یا مدتی است که از آسیب دیدگی دندان رنج می‌برید، سریعا به دندانپزشک مراجعه کنید. دندان از بین رفته به راحتی می‌تواند استخوان فک را تحت تاثیر قرار دهد و خطر بیماری لثه را افزایش می‌دهد.

هر دو مشکل برسلامت کلی دهان تاثیرگذار است و هر چه بیشتر منتظر بمانید، آسیب دیدگی بیشتر می‌شود و احتمال این که درمان غیرممکن شود، افزایش می‌یابد.

دیگر علائم نشان دهنده نیاز شما به دندانپزشک برای اجرای انواع پروتز دندان شامل موارد زیر است:

• خونریزی یا درد لثه

• حساسیت یا درد دندان

• هر چیزی که در مورد رنگ یا ظاهر دندان‌ها آزار دهنده است.

کلام آخر

هنگام آشنایی با انواع پروتز دندان و مدل‌های ثابت و متحرک آن می‌توانید برای تغییر بزرگی تصمیم بگیرید. این راهکار لبخند و احساس شما را نسبت به ظاهرتان بهبود می‌بخشد، به حفظ سلامتی دهان و دندان کمک و از مشکلات مربوط به تغذیه، گوارش، بیماری لثه و از بین رفتن مواد استخوانی فک پیشگیری می‌کند.

اگر در مورد مقاله بالایی سؤال یا دیدگاهی دارید، لطفا آن را از طریق فرم ارتباطی زیر کامنت کرده و با دیگر بازدیدکنندگان سایت دکتر مهدی کریمی به اشتراک بگذارید.